Vô sinh – Hiếm muộn

Hiếm muộn là từ dùng để nói đến các cặp vợ chồng giảm khả năng có thai hay chậm có thai hơn so với các cặp vợ chồng khác trong dân số. Người bị hiếm muộn họ giảm khả năng có thai hay chậm có thai chứ không phải rằng họ không thể có thai. Chính vì thế, từ “hiếm muộn” được chấp nhận và sử dụng phổ biến hơn là “vô sinh” vì nó phản ánh được bản chất của sự việc cũng như mang lại hy vọng và tương lai cho các cặp vợ chồng hiếm muộn.

Khi nào được coi là hiếm muộn

Nếu một cặp vợ chồng muốn có con, tức không sử dụng một biện pháp tránh thai nào cả nhưng họ vẫn không thể có thai sau một năm thì được coi là hiếm muộn. Khi đó họ cần được thăm khám, tìm hiểu nguyên nhân để giúp cho việc điều trị diễn ra kịp thời và hiệu quả. Với các phụ nữ trên 35 tuổi, hay người bị vô kinh, kinh thưa, người bị tắc nghẽn vòi trứng, có các bất thường về tử cung hay chồng bị bất thường về tinh trùng…..thì cần được can thiệp sớm hơn, vì khả năng mang thai của người phụ nữ sẽ giảm dần khi họ càng lớn tuổi.

Đâu là nguyên nhân gây ra hiếm muộn

Khoảng 27% nguyên nhân hiếm muộn gây ra bởi bất thường về rụng trứng, 25% nguyên nhân từ sự bất thường về số lượng, chất lượng tinh trùng của người chồng, 22% nguyên nhân từ sự bất thường của vòi trứng, tử cung, 9% nguyên nhân từ các bất thường khác như kháng thể kháng tinh trùng, nhiễm trùng đường sinh dục dưới lâm sàng, bất thường về nội tiết dưới lâm sàng…..và có khoảng 17% các trường hợp hiếm muộn không rõ nguyên nhân.

Bất thường về rụng trứng

Không rụng trứng hoặc rụng trứng không đều đặn là nguyên nhân thường gặp của hiếm muộn. Nguyên nhân của tình trạng này có thể tại buồng trứng, tại tuyến yên, tại vùng hạ đồi hoặc các bất thường nội tiết khác. Các bất thường cụ thể thường gặp là hội chứng buồng trứng đa nang, giảm dự trữ buồng trứng ở người lớn tuổi hoặc từng phẫu thuật tại buồng trứng, bệnh lý tăng prolactine máu, bệnh lý tuyến giáp…

Một chu kỳ kinh nguyệt đều đặn (khoảng cách giữa hai kỳ kinh từ 25-35 ngày, hành kinh 3-7 ngày) là một dấu hiệu tốt cho thấy quá trình rụng trứng xảy ra đều đặn.

Xem thêm: INOFOLIC

Bất thường về vòi trứng

Tắc nghẽn vòi trứng hoặc viêm dính vùng chậu ảnh hưởng đến nhu động của vòi trứng là các bất thường thường gặp. Nguyên nhân của tình trạng này là do nhiễm trùng vùng chậu chủ yếu do Clamydia trachomatis, lậu, vi trùng lao….Bệnh lý lạc nội mạc tử cung hoặc đã từng phẫu thuật ở vùng chậu cũng thường gây nên các bất thường về vòi trứng

Bất thường về tử cung

Các bất thường ở tử cung có thể là tử cung có vách ngăn, tử cung hai sừng, tử cung chột, tử cung đôi, u xơ tử cung, polype lòng tử cung, dính lòng tử cung sau nạo phá thai hoặc các thủ thuật khác ở lòng tử cung.

Các yếu tố khác

Ngoài các nguyên nhân gây hiếm muộn kể trên thì còn có nhiều yếu tố làm cho người phụ nữ chậm có con hơn bình thường như là tình trạng thừa cân, béo phì, hút thuốc lá, uống rượu trên 2 lần/ngày, sử dụng chất cấm như ma túy, uống cà phê trên 250mg/ngày.

Kết luận

Ngày càng có nhiều phụ nữ dành thời gian cho công việc, sự nghiệp và trì hoãn việc có con. Điều này làm gia tăng số người bị hiếm muộn trong dân số. Biết được các thông tin cơ bản về hiếm muộn sẽ giúp chúng ta nhìn nhận đúng vấn đề, cũng như các can thiệp cần thiết giúp cải thiện khả năng sinh sản cho các cặp vợ chồng hiếm muộn.

Theo Ths Trần Nhật Huy

* Giảng viên bộ môn Phụ Sản Đại Học Y Dược TPHCM

Tài liệu tham khảo

1. Infertility Etiology, Diagnostic Evaluation, Management, Prognosis. Comprehensive Gynecology, seventh edition.
2. Evaluation of the Infertile Couple. Williams Gynecology third edition.